W Europie rośnie popyt na turystykę kolejową

Turystyka kolejowa to gałąź turystyki mająca długoletnią tradycję. Stanowi dobrze rozwiniętą i świetnie zorganizowaną formę spędzania wolnego czasu. Według badań instytutu IPK International, w ujęciu światowym 5 proc. turystów decyduje się na tę formę wypoczynku. Jej udział w rynku turystycznym jest porównywalny do udziału turystyki autokarowej, na którą decyduje się 7 proc. turystów. Entuzjastami podróży kolejowych są przede wszystkim Europejczycy. Jak wskazują statystyki, w Europie zainteresowanie tą formą spędzania wolnego czasu systematycznie wzrasta. Wynika to przede wszystkim z dobrego wizerunku przewozów kolejowych w krajach zachodnich oraz z rosnącej jakości usług świadczonych przez przewoźników. 

Pociąg do kolei
Tworzenie produktów kolejowych odbywa się na zasadzie ścisłej współpracy między touroperatorami a przewoźnikami, przy czym kondycja tych drugich od lat nie była tak dobra.
Według prognoz do 2020 r. liczba pasażerów korzystających z dalekobieżnych połączeń kolejowych w Europie przekroczy 1,36 mld, czyli w porównaniu z rokiem 2011 wzrośnie o ok. 21 proc. Roczne tempo wzrostu wyniesie zatem 2,2 proc. Takie dane przedstawione zostały w raporcie „The Rail Journey to 2020” opublikowanym przez firmę Amadeus. Przedstawia on prognozy na lata 2011–2020. Dokument wskazuje, że spodziewany wzrost liczby pasażerów we wskazanym okresie będzie przede wszystkim generowany przez Wielką Brytanię, Francję, Szwajcarię i Niemcy. Już teraz te cztery państwa generują 70 proc. wzrostu w Europie. Sytuacja ta nie dziwi, gdyż są to kraje, w których turystyka kolejowa cieszy się największym powodzeniem. – W Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji istnieją wyspecjalizowani organizatorzy, którzy oferują tylko wycieczki kolejowe. Wydają specjalne katalogi opisujące programy wycieczek kolejowych. Klienci, którzy są stałymi adresatami takiej usługi, czekają co sezon na nowe wydanie katalogu, a nowi, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z turystyką kolejową świadomie pytają w swoim biurze podróży o wycieczkę kolejową – komentuje Radosław Skrodzki, prezes zarządu Ideatour Germanus. W Polsce ta sytuacja wygląda zgoła inaczej. W 2011 r. z zagranicznej podróży koleją skorzystało w Polsce 2 mln pasażerów, a z krajowych połączeń – 263 mln, z tego 235 mln podróżowało na odcinkach krótkodystansowych (do 100 km, wykluczając kolej miejską, np. metro). Jednak tylko niewielki odsetek korzystał z pociągów w celach turystycznych. A nikt nie miał szansy skorzystania z wycieczki kolejowej po Polsce, analogicznej chociażby do brytyjskiego Royal Scotsman. U nas takiej oferty po prostu nie ma. 

Rośnie popyt
Tymczasem w ostatnich dwóch latach Belgia, Szwecja, Szwajcaria, i Wielka Brytania przeżywają swego rodzaju boom na turystykę kolejową. Niesłabnącym powodzeniem cieszą się pociągi Orient Express, Danube Express, Classic Courier, Hansa Express czy jeżdżące tylko w obrębie jednego kraju: hiszpańskie El Andaluz i El Transcantabrico oraz brytyjskie Royal Scotsman. Prawdziwym hitem jest przywrócony po prawie dwudziestoletniej przerwie pociąg El Andaluz, który na ma swojej trasie Sewillę, Kordobę, Grenadę i Kadyks. O wzmożonym zainteresowaniu wycieczkami kolejowymi u naszych zachodnich sąsiadów przekonuje Radosław Skrodzki: – Mogę przytoczyć przykład z naszej działalności dotyczący właśnie zagranicznych pociągów turystycznych przyjeżdżających do Polski – mówi. – W bieżącym roku obsłużymy trzy pociągi specjalne z Niemiec, w 2012 r. był tylko jeden. Trzykrotny wzrost sprzedaży pokazuje, że nie słabnie zainteresowanie takim produktem turystycznym. W każdym z trzech terminów pociąg zabierze ok. 150 do 200 uczestników wycieczki kolejowej – dodaje. 

Produkt się rozwija
Warto podkreślić, że na rynku europejskim rozwija się oferta produktowa turystyki kolejowej, która już nie ogranicza się do historycznych pociągów i tras, takich jak Orient Express. Poszczególni operatorzy kolejowi stają się coraz bardziej otwarci na współpracę z branżą turystyczną. Czarterowanie pociągów bądź „obudowanie” biletu dodatkowym pakietem nie stanowi już problemu. Naprzeciw oczekiwaniom wychodzi między innymi niemiecki narodowy przewoźnik Deutsche Bahn. Raport Amadeusa wskazuje na sześć kluczowych trendów, które będą kształtowały dalszy rozwój branży kolejowej: liberalizacja rynku, wejście na rynek nowych graczy, ukończenie nowych linii dużych prędkości, nowe węzły kolejowe, współpraca z innymi przewoźnikami – lotniczymi i kolejowymi oraz koszty. – Raport pokazuje, że bezproblemowe podróżowanie koleją po całej Europie może się stać rzeczywistością. Tworzenie standardów wymiany danych, rezerwacji i sprzedaży biletów całkowicie zmieni sposób postrzegania podróży koleją – mówi Thomas Drexler, dyrektor Amadeus Rail. – Uczyni to kolej bardziej dostępną i upowszechni przekonanie, że jest ona najlepszym sposobem podróżowania po Europie – dodaje. Dla rozwoju produktów kolejowych przede wszystkim istotna jest rozbudowa sieci kolejowej, szczególnie poszerzenie jej o trasy szybkiego ruchu. Unia Europejska ma ambicje, żeby do 2030 r. sieć szybkich tras kolejowych potroiła swoją długość. Hiszpania, Francja i Niemcy przodują w Europie pod względem inwestycji w szybkie trasy. W Rosji natomiast na ukończeniu jest pierwsza trasa szybkiego ruchu łącząca Petersburg z Moskwą. Ważnym czynnikiem jest także skomunikowanie dalekobieżnych tras kolejowych z lotniskami. Póki co tylko 14 lotnisk w Europie ma takie połączenia. Rozbudowa sieci kolejowych w całej Europie umożliwi tworzenie programów łączących przelot samolotem z podróżą kolejową i ułatwi dostęp do ciekawych turystycznie regionów. Aby turystyczne szlaki kolejowe przebiegały także przez Polskę, potrzebne są ogromne inwestycje. Niestety, obraz rodzimej kolei nie prezentuje się najlepiej, dlatego póki co turyści z naszego kraju nie uważają turystyki kolejowej za atrakcyjną formę spędzania wolnego czasu. AO