Dla fiskusa marża ujemna nie istnieje

O jednym z wyroków w sprawie marży ujemnej pisaliśmy w artykule „Straty wykaż w rozliczeniu” (WT nr 7). Okazuje się jednak, że temat powraca, a biura nadal muszą walczyć o korzystne dla siebie rozwiązania. 

Sporadycznie „na minusie”
Zgodnie z definicją zawartą w art. 119 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od towarów i usług marża to „różnica między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty". Prosta czynność w postaci podstawienia pod „kwotę należności", którą uiszcza nabywca usługi turystycznej i pod „cenę nabycia” usługi przez podatnika odpowiednich kwot, może dać wynik ujemny. 

Sądy dopuszczają marżę ujemną…
W orzecznictwie dopuszcza się istnienie marży ujemnej, choć nie jest to zgodne z potocznym rozumieniem tego pojęcia, gdzie zawsze jest ono traktowane jako wartość dodatnia. Pojęcia ustawowe jednak nie zawsze są tożsame z ich potocznym rozumieniem. W jednym z wyroków NSA stwierdził, że w konkretnym, jednostkowym, przypadku marża może przybrać postać wartości dodatniej bądź ujemnej. Nie można twierdzić, że „marża ujemna" jest niedopuszczalna (wyrok NSA z 5.2.2009, I FSK 1874/08). W podobnym wyroku wydanym w bieżącym roku przez WSA w Poznaniu sąd stwierdził, że ustalając wysokość marży na potrzeby rozliczenia podatkowego należy wziąć pod uwagę efekt całej sprzedaży zrealizowanej w danym okresie. Suma uwzględniająca zarówno wyniki dodatnie, jak i ujemne poszczególnych transakcji pozwoli dopiero na prawidłowe określenie podstawy opodatkowania sprzedaży usług turystyki. Skoro marża w rozumieniu art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług może być zarówno wielkością dodatnią, jak i ujemną, to należy uznać, że przepis ten nie ogranicza konieczności rozliczenia podatku VAT tylko w przypadku, gdy wspomniana różnica jest wartością dodatnią (wyrok z 18.2.2011 r., sygn. I SA/Po 765/10). Niezależnie czy różnica, o której mowa w art. 119 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług jest większa, czy mniejsza od zera, przepisy dotyczące opodatkowania mają zastosowanie. 

…ale fiskus obstaje przy swoim
Jak się jednak okazuje urzędy skarbowe nadal negują możliwość uwzględniania w rozliczeniach marży ujemnej. Problem pokazuje interpretacja indywidualna, wydana w czerwcu przez dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi. W interpretacji tej stwierdzono, że w przypadku podatku od towarów i usług absolutnie nie występuje sytuacja, w której podstawa opodatkowania mogłaby mieć wartość ujemną. Nie ma możliwości uwzględniania marż ujemnych przy rozliczaniu podatku od towarów i usług. Jeśli wskazują wstają na wynik ujemny , wówczas podstawa opodatkowania wynosi zero (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30.6.2011 r., IPTPP1/443-28/11-2/RG). 

Co zrobić?
Stanowisko urzędów skarbowych dziwi, zwłaszcza w kontekście odmiennego orzecznictwa i stanowisk doktryny. Dobrze jest wystąpić o indywidualną interpretację. Jeśli będzie z niej wynikało, że urząd podziela poglądy wyrażone w orzecznictwie, wówczas można uwzględniać marże ujemne w rozliczeniach. A jeśli nie? Wtedy od wydanej interpretacji należy się odwołać do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Istnieje bardzo duża szansa na to, że sąd stanie po stronie touroperatora. 
Joanna Torbé

OPINIA
Rafał Styczyński, doradca podatkowy, prowadzi indywidualną kancelarię
Rozliczanie usług turystycznych na gruncie podatku VAT od wielu lat prowadzi do licznych sporów między podatnikami a organami podatkowymi. Urzędy skarbowe w wydawanych interpretacjach konsekwentnie odmawiają podatnikom prawa do stosowania ujemnych marż, tym samym nie uwzględniają specyfiki branży turystycznej. Należy podkreślić, że rozliczenia podatkowe organizatorów turystyki same w sobie są bardzo skomplikowane, a niespójnie i często niezgodne z orzecznictwem stanowiska urzędów dodatkowo utrudniają prawidłowe postępowanie.