Unijny Trybunał odpowie, jak opodatkować usługi własne

Biura podróży organizujące imprezy turystyczne, obejmujące kompleksową usługę turystyki mają kłopot z rozliczaniem wtedy, gdy część usług wchodzących w skład wycieczki realizują przy użyciu własnych środków. Tak też było w sprawie, która trafiła na wokandę WSA w Lublinie. Biuro organizowało bowiem wycieczki, w skład których wchodził własny transport. Zdaniem biura w takiej sytuacji transport osób w ramach ceny ryczałtowej powinien być opodatkowany obniżoną stawką podatku właściwą dla transportu osób, a nie stawką podstawową, jaką opodatkowana jest marża (pozwala to czasem znacznie zmniejszyć zobowiązanie podatkowe). Fiskus takie rozumowanie uznał jednak za błędne. Jego zdaniem, nawet jeśli usługa transportowa jest usługą własną, to i tak nie zmienia to faktu, że jest to jednolita usługa opodatkowana co do zasady 22- -proc. stawką podstawową. Biuro odwołując się od decyzji, powołało się m.in. na orzecznictwo ETS (choć dotyczy innych krajów), który przyjął, że usługa własna transportu osób w ramach ceny ryczałtowej jest opodatkowana stawką podatku właściwą dla transportu osób, a nie stawką podstawową, jaką opodatkowana jest marża. Zwrócił też uwagę na różnicę w brzmieniu polskich przepisów w stosunku do przepisów unijnych. Rozstrzygnięcia wymagało zatem, czy do usługi własnej w postaci transportu osób zastosowana powinna zostać stawka podatku VAT w wysokości 22 proc. Istota sporu sprowadzała się zatem do kwestii prawidłowej interpretacji art. 119 ust. 5 i 6 Ustawy o VAT. 

WSA stanął po stronie urzędu
Wojewódzki sąd administracyjny nie przyznał racji organizatorowi. Przypomniał, że podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży, tj. różnica między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Wyjątkowo, gdy przy świadczeniu usług turystyki podatnik oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, część świadczeń w ramach tej usługi wykonuje we własnym zakresie (usługi własne) odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, z tym że w celu określenia podstawy opodatkowania dla usług własnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 29 Ustawy o VAT. Biuro musi przy tym wykazać w prowadzonej ewidencji, jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne. Podatnik korzystający z procedury opodatkowania marży w wystawionych przez siebie fakturach nie wykazuje podatku, co oznacza, że wykazuje kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, czyli cenę usługi turystyki.
Zdaniem WSA usługa turystyki, o której mowa w art. 119 Ustawy o podatku od towarów i usług, to świadczenie złożone, na które składa się szereg usług (obcych i własnych). Usługi te są powiązane i obiektywnie tworzą one jedną całość (jedną usługę, jeden produkt), a w związku z tym, że ustawodawca przewidział w drodze wyjątku dla jednej usługi możliwość odrębnego ustalania podstawy opodatkowania co do usług własnych oraz usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty, nie pozwala to przyjąć tezy, że jego zamiarem było rozbicie jednej usługi na odrębne usługi celem odmiennego zastosowania stawek VAT. Usługa turystyki, również w przypadku, gdy w jej ramach świadczone są „usługi własne", podlega w całości opodatkowaniu stawką 22 proc., za wyjątkiem przypadków, gdy jest świadczona poza terytorium Wspólnoty lub na terytorium Wspólnoty i poza nim. 

NSA z pytaniem do Trybunału
Naczelny sąd administracyjny z końcem sierpnia zdecydował o zawieszeniu postępowania w opisywanej sprawie. Powodem jest decyzja o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania, prejudycjalnego dotyczącego wykładni przepisów prawa wspólnotowego. Trybunał odpowie na pytanie, czy własna usługa przewozu wykonana przez biuro podróży w ramach ceny ryczałtowej pobranej od turysty z tytułu wykonanej na jego rzecz usługi turystycznej opodatkowanej na podstawie przepisów Dyrektywy 2006/112/WE podlega opodatkowaniu podstawową stawką podatku właściwą dla usługi turystycznej, czy obniżoną stawką podatku właściwą dla usługi przewozu osób. JT