RAPORT - Inwestycje w turystyce

Przedstawiciele branży chętnie korzystają z funduszy, są bardzo zainteresowani ich pozyskiwaniem, brakuje im jednak czasu i wiedzy na zajmowanie się przygotowywaniem i rozliczaniem projektów. Takie wnioski płyną z doświadczeń firm konsultingowych, z usług których korzystają przedsiębiorcy. – Inwestorzy są zainteresowani kompleksową obsługą wniosków, gdyż sami nie mają możliwości czasowych, aby się tym zajmować – informuje Michał Dąbrowski, prezes firmy doradczej European Project Groups. W ramiona konsultantów pchają ich konkretne problemy związane z pozyskaniem dotacji, podobne do tych, z którymi borykają się przedstawiciele innych gałęzi biznesu. Procedury, choć uproszczone, są nadal zbyt absorbujące, stąd popularność firm zajmujących się obsługą dotacji od A do Z. – Często jesteśmy zatrudniani nie tylko w fazie projektu, ale też przy rozliczaniu dotacji – mówi Katarzyna Żurawska z firmy ZAGA Fundusze Europejskie.
Zdążyć przed 2013 r.
Nawet przy zatrudnieniu konsultanta bilans okazuje się jednak korzystny, dlatego warto zainteresować się możliwością sięgnięcia po dotację już teraz, zanim się skończy programowanie rozpisane na lata 2007-2013. Projekty turystyczne mogą być finansowane zarówno z 16 programów regionalnych, jak i z krajowych, takich jak Innowacyjna Gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej
i Kapitał Ludzki. Dodatkowe możliwości w zakresie finansowania turystyki stwarzają programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Nie wiadomo natomiast, ile pieniędzy dostanie Polska z unijnej kasy po 2014 r. Minister Elżbieta Bieńkowska optymistycznie przypuszcza, że będzie to kwota podobna do tej, którą uzyskaliśmy poprzednio, czyli 67,3 mld euro. Negocjacje w tej sprawie są jednak jeszcze prowadzone, a przewidywanie ich wyniku porównuje się często do wróżenia z fusów. Warto więc zadbać, by nie przepadły te środki, które nam jeszcze przysługują. A tych też jest niestety coraz mniej. – Maleje liczba klientów z branży turystycznej, głównie hotelarzy, gdyż zmniejszyła się możliwość pozyskania dotacji – mówi Michał Dąbrowski. Rzeczywiście większość województw nie będzie w tym roku prowadzić naboru na inwestycje
w turystyce. Na pewno w tym roku środki na finansowanie turystyki skończyły się w województwach mazowieckim, pomorskim, zachodniopomorskim, małopolskim i podkarpackim.
Gdzie jeszcze znajdziemy pieniądze
Zarząd Województwa Małopolskiego nie planuje już w obecnej perspektywie (do 2013 r.) kolejnych naborów wniosków w priorytecie 3. Turystyka
i Przemysł Kulturowy – środki na ten cel zostały już rozdysponowane w poprzednich latach. – Była to w zasadzie jedyna możliwość dla przedsiębiorców z branży turystycznej w regionie, w ramach działania Rozwój i Podniesienie Konkurencyjności Przedsiębiorstw – informuje Mateusz Zemla z firmy Joker Solutions. – Pozostaje mieć nadzieję na uwolnienie środków z projektów kluczowych, ewentualnie na przesunięcie na priorytet trzeci dodatku motywacyjnego, czyli premii dla najprężniej wydatkujących granty województw – dodaje. W województwie świętokrzyskim do wzięcia będzie 20 mln zł, z czego 7 mln pójdzie na działania promocyjne. W marcu ruszy nabór wniosków na projekt „Infrastruktura zaplecza turystycznego” województwa śląskiego, województwo opolskie natomiast pierwszy nabór w sektorze turystyki ogłosi dopiero w grudniu 2012 r. Poza tym z funduszy RPO finansowane są projekty szkoleniowe dla pracowników, przeważnie kursy językowe oraz kompetencyjne. – Teraz obsługujemy
o wiele mniej projektów, w większości nabory odbyły się latem i wiosną – mówi Monika Bratek z Eurospektrum. – Były to przeważnie wnioski o dofinansowanie pensjonatu czy gospodarstwa agroturystycznego – dodaje. – Do nas zgłaszają się przeważnie osoby prywatne, drobni przedsiębiorcy, którzy chcą np. przebudować obiekt lub poszerzyć usługę o sport czy rekreację – informuje z kolei Katarzyna Żurawska.
Wniosek łatwiejszy niż biznes
Jakie kłopoty napotykają na swojej drodze przedstawiciele branży chcący pozyskać dofinansowanie? Problemem, tak jak w przypadku innych naborów dla przedsiębiorców, mogą być niekiedy skomplikowane procedury aplikacyjne, konieczność zgromadzenia niezbędnej dokumentacji czy też wpisanie się w jak największym stopniu w cele programowe. – Przy rozliczaniu projektu problematyczne kwestie odnoszą się do wyboru dostawców w ramach udzielanych zamówień – wyjaśnia Mateusz Zemla. – Beneficjenci zobowiązani są do zachowania przejrzystości
w dysponowaniu unijnymi funduszami – dodaje.
Zaniedbania w procedurze wyłaniania dostawców są najczęstszą przyczyną w opóźnieniu wydatkowania środków.
– Trudności z inwestycjami nie ujawniają się przecież jedynie podczas pozyskiwania funduszy, wiadomo, że jeśli ktoś planuje budowę hotelu, to niezależnie od wniosku i tak musi sporządzić projekt architektoniczny i uzyskać wszystkie potrzebne pozwolenia – wyjaśnia Monika Bratek. Według niej brak odpowiednich dokumentów może zahamować inwestycję i nie ma to nic wspólnego z dotacją. – Problemy z pozyskaniem dotacji są analogiczne jak codzienne trudności poszczególnych gałęzi biznesu – stwierdza.
Marzena Zarzycka

---

Koniec inwestycji, czas na projekty miękkie

POT zakończyła już fazę działań związaną z inwestycjami w produkty turystyczne. Według planu organizacji teraz potrzebna jest nam jedynie sprawna kampania marketingowa.

Polska Organizacja Turystyczna
w wykorzystaniu unijnych środków odgrywa podwójną rolę. Realizuje zadania związane z obowiązkami instytucji wdrażającej, czyli obsługuje turystyczne projekty inwestycyjne
w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Pieniądze te przeznaczane są na działanie 6.4 „Inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym”.
W ramach tego samego programu prowadzi też własne projekty promocyjne (działanie 6.3 PO IG „Promocja turystycznych walorów Polski”). Korzysta również ze środków Programu Operacyjnego Rozwoju Polski Wschodniej (działanie V.1 „Promowanie zrównoważonego rozwoju turystyki”).
Obecnie POT wyczerpała już środki w wysokości 138 mln euro, przeznaczone na inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym. Większość tych pieniędzy, bo 117,3 mln euro, pochodziła z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W najbliższych latach organizacja nie przewiduje nowych naborów wniosków. Sytuacja ta może ulec zmianie jedynie w przypadku uruchomienia środków z krajowej rezerwy wykonania. Przeznaczone one będą głównie na dofinansowanie produktów turystycznych, które ze względu na swoją lokalizację mogą stanowić ofertę związaną z miejscem rozgrywek Euro 2012, oraz na działania promocyjne. Tak między innymi wsparto warszawski węzeł wodno-rowerowy, budowę Hali Stulecia we Wrocławiu, Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu i program ożywienia dróg wodnych w Gdańsku. W sumie łącznie z listą rezerwową dofinansowano 22 projekty.
Jakie wyzwania pozostają zatem przed POT w najbliższych latach? Przede wszystkim realizacja celu określanego w budżecie jako „wsparcie i promocja turystyki”. Razem ze środkami unijnymi w 2011 r. na ten cel organizacja przeznaczy 101,7 mln zł. Realizowany jest on dzięki środkom z dwóch pozostałych działań POT. Całkowita wartość projektu „Promocja turystycznych walorów Polski” wynosi 141,8 mln zł, dofinansowanie z PO RPW zamyka się natomiast w kwocie 23,9 mln zł. Obydwa realizowane będą do 2012 r. włącznie. Celem projektu „Promowanie zrównoważonego rozwoju turystyki” jest wzrost zainteresowania ofertą turystyczną pięciu województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz świętokrzyskiego. Do tej pory zrealizowano pierwszy etap, czyli opracowanie studium uwarunkowań atrakcyjności turystycznej Polski Wschodniej. Polegało on na analizie segmentów turystyki oraz typów turystów odgrywających kluczową rolę w regionalnych gospodarkach makroregionu. W tym roku rozpocznie się też realizacja zasadniczej części planu, czyli przygotowanie multimedialnej kampanii promocyjnej mającej promować Polskę Wschodnią jako miejsce aktywnego wypoczynku. Będzie ona skierowana do mieszkańców tych regionów, turystów polskich i zagranicznych, głównie Niemców i Ukraińców. Według analizy makroekonomicznej jej efektów sprawna kampania promocyjna może przynieść dodatkowo 10-procentowy wzrost ruchu turystycznego w okresie jej trwania i do trzech lat po jej zakończeniu. Przy ok. 11 mln podróży turystycznych (turyści krajowi i zagraniczni) w 2008 r. dodatkowa kampania powinna zwiększyć ich liczbę o mniej więcej 1,1 mln w 2014 r. Z tego 0,83 mln stanowić powinni mieszkańcy Polski, a 0,27 mln turyści zagraniczni. Dałoby to w 2014 r. ok. 10,5 mln turystów polskich oraz ok. 3,1 mln turystów zagranicznych.
Kluczowym elementem planu na ten rok będzie „Promowanie turystycznych walorów Polski”. Projekt ten zakłada z jednej strony poprawę wizerunku naszego kraju, a z drugiej rozwój usług turystycznych. Zawiera się w tym wsparcie dla tworzenia innowacyjnych typów produktów i usług oraz systemu informacji turystycznej. Projekt ma wzmocnić działalność promocyjną Polski we współpracy ze wszystkimi podmiotami działającymi na rzecz promocji Polski
w świecie.
Przedsięwzięcia POT mają stanowić pomoc w intensyfikacji przyjazdów turystów zagranicznych do Polski oraz powodować wydłużanie sezonu w kraju. Według miernika opublikowanego w tegorocznym budżecie wartość bazowa liczby przyjazdów ma wzrosnąć z 11,9 do 12,6 w 2011 r., a w 2013 r. do 13,2. W liczbach bezwzględnych oznacza to zwiększenie przyjazdów z 13 mln do 14,2 mln rocznie. POT chce to osiągnąć jedynie poprzez promocję i zwiększenie rozpoznawalności Polski na arenie międzynarodowej. Polska ma zyskać wizerunek kraju atrakcyjnego dla turystów, mającego do zaoferowania produkty turystyczne konkurencyjne wobec innych krajów. POT wraz ze swoimi zagranicznymi przedstawicielstwami zamierza wyselekcjonować gamę instrumentów promocyjnych dostosowaną do charakteru poszczególnych grup docelowych i zagranicznych rynków. Grupy te to oprócz turystów również dziennikarze, zagraniczni touroperatorzy i agenci, środowiska polonijne, a także zagraniczne korporacje, organizacje i stowarzyszenia. Projekt ten składa się z trzech etapów. Poza działaniami promocyjnymi stworzony zostanie zintegrowany systemu informacji turystycznej w Polsce. Planuje się też zorganizowanie konferencji i spotkań informacyjnych, seminariów, warsztatów i podróży studyjnych oraz wydawanie materiałów informacyjnych i podręczników, a także działania w zakresie e-learningu. MZ

---

Są fundusze, a więc będą renowacje

Inwestycje | Tegoroczna pula środków przeznaczonych na Program Opieki nad Zabytkami wynosi 6,4 mln zł

W woj. kujawsko-pomorskim po raz kolejny ruszył Program Opieki nad Zabytkami. Nabór wniosków o wsparcie remontów konserwatorskich i prac budowlanych zakończył się w połowie grudnia ubiegłego roku. Obecnie trwa ich ocena pod względem formalnym. – Do ochrony zabytków w regionie podchodzimy w sposób planowy i systemowy. Efekty już widać w postaci odnowionych elewacji, dachów i wnętrz zabytkowych kamienic, dworów i pałaców oraz innych bezcennych dla historii Kujaw i Pomorza obiektów – mówi marszałek Piotr Całbecki. Do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego napłynęła w tej edycji programu rekordowa liczba zgłoszeń. W sumie pojawiło się 159 wniosków, czyli o 19 więcej niż w roku ubiegłym. Najwięcej pochodzi z powiatu inowrocławskiego. Liczne aplikacje przesłano także z Bydgoszczy, Torunia i powiatów bydgoskiego i toruńskiego. Znaczną część wnioskodawców stanowią przedstawiciele Kościoła. Chęć udziału w programie zgłosili także przedsiębiorcy, stowarzyszenia, instytucje kultury i jednostki samorządu terytorialnego, a także prywatni właściciele.
Decyzję o przyznaniu wsparcia podejmie sejmik województwa. Tegoroczna pula środków przeznaczonych na realizację programu wynosi 6,4 mln zł, z czego 5,2 mln zł pochodzi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Pozostała część, czyli 1,2 mln zł, to środki budżetu województwa. W ciągu dwóch lat realizacji Programu Opieki nad Zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego na prace remontowe w zabytkach przeznaczono 15,5 mln zł. Dzięki tym funduszom udało się do tej pory zrealizować 176 przedsięwzięć. MGO