Nowe uprawnienia UOKiK zagrożeniem dla praw przedsiębiorców

Jedną z projektowanych regulacji jest nowy art. 73a. W myśl tego przepisu Prezes UOKiK w trakcie postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów będzie mógł podać do publicznej wiadomości informacje o działalności przedsiębiorcy i jej prawdopodobnych skutkach, jeżeli będzie istniało duże prawdopodobieństwo, iż zachowanie przedsiębiorcy narusza przepisy prawa z zakresu ochrony konsumentów, jak również może spowodować znaczne straty lub niekorzystne skutki dla szerokiego kręgu konsumentów.
Taka regulacja może wzbudzać poważne obawy u przedsiębiorców. Projekt nie przewiduje wydania formalnoprawnego aktu w kwestii publikacji jak decyzja czy postanowienie. Oznacza to, iż przedsiębiorca nie będzie miał możliwości zaskarżenia takiego działania prezesa UOKiK. Wydaje się, iż dopiero w trybie sądowej kontroli decyzji możliwe będzie zbadanie zasadności publikacji, chociaż i ta kwestia może budzić wątpliwości. Taka regulacja z kolei może prowadzić do uznania naruszenia konstytucyjnej zasady prawa do sądu.
Skutki publikacji mogą być bardzo dotkliwe dla przedsiębiorcy. Nie ulega wątpliwości, iż publiczne poinformowanie konsumentów o tym, iż praktyka działania przedsiębiorcy (np. naruszenie obowiązków informacyjnych) może naruszać przepisy prawa z zakresu ochrony tej grupy, z pewnością będzie skutkowało spadkiem zaufania, utratą dobrego imienia, a może nawet pozycji na rynku. W czasie, gdy w zaufanie klientów do branży turystycznej wykazuje raczej tendencję spadkową, a obroty biur podróży spadają taka informacja może stanowić gwóźdź do trumny.
Przywrócenie utraconego zaufania będzie niezwykle trudne, a może okazać się wręcz niemożliwe. Co jednak, jeżeli w wyniku odwołania do sądu okaże się ostatecznie, że przedsiębiorca nie dopuszczał się praktyk naruszających interesy konsumentów lub nawet postępowanie zostanie ostatecznie umorzone decyzją samego UOKiK? Teoretycznie istnieje możliwość żądania odszkodowania od Skarbu Państwa za np. naruszenie dóbr osobistych. Tu jednak pojawia się pytanie, czy działanie prezesa UOKiK będzie można uznać za bezprawne, jeżeli przesłanki publikacji zostały spełnione? Ostatecznie podanie do publicznej wiadomości zostanie oparte na przepisie prawa. Konieczne zatem będzie wykazanie, iż prawdopodobieństwo, że zachowanie przedsiębiorcy narusza przepisy prawa z zakresu ochrony konsumentów, może spowodować znaczne straty lub niekorzystne skutki dla szerokiego kręgu konsumentów, wcale nie było duże.
Nowe uprawnienie prezesa UOKiK z pewnością pozwoli na uchronienie konsumentów przez negatywnymi skutkami działalności przedsiębiorcy na długo przed prawomocnym zakończeniem postępowania. Wydaje się jednak, że zapomniano o odpowiednim wyważeniu interesu przedsiębiorcy, który po publikacji być może będzie musiał zamknąć działalność. JS